Gebben Kreidler
Als ik aan de Dekkersweg aan Gebben Sr. vraag hoe het met André begon, dan begint hij te lachen en zegt: „Ach je weet hoe het gaat. Ze zijn een jaar of veertien, vijftien en als er een motorfiets voor het grijpen staat dan gebeurt het vanzelf." Zo ging het ook met André. Net vijftien jaar, maar toch al de beschikking over een Itom met vierversnellings handschakeling.
Maar dat was allemaal niet echt genoeg en een jaar later werd de 50 cc Kreidler van Stef van der Sluis gekocht, die daarop Nederlands kampioen was geworden.
Aan het eind van dat jaar accepteerde hij het aanbod van Jan de Groot uit Havelte om voor AGS Puch te gaan rijden; een monteur uit de motorzaak moest in militaire dienst en André moest zelf aanpakken in de zaak, zodat voor de eigen machine weinig tijd meer was.
Twee jaar reed hij voor De Groot, die mede door de successen van André Gebben zijn verkoop danig zag stijgen. Zakenman Gebben had dat ook in de gaten en in de winter van 1968/'69 werd er in Rouveen een eigen Kreidler crosser voor André ontwikkeld. Dit was het prototype van wat de zo succesvolle Gebben-Kreidler zou worden. André won met deze machine bijna alles, maar eerlijkheid gebied te zeggen dat er ook een goede stuurman op zat.
Belangrijke mensen achter de productie van deze machine zijn uiteraard zijn vader, die voor de financiële armslag zorgde. Klaas Knoll en Rieks van der Wal. Knoll is de technicus die op aanwijzingen van André als testrijder de veranderingen aanbrengt aan
de machine. Van der Wal werkt voornamelijk aan de afbouw van de machines. Vader en zoon Gebben hebben zo ieder hun eigen bedrijvigheid in de motorzaak, die uitgroeide tot een fabriekje van 50 cc crossmotoren-
Niemand begreep waarom André Gebben, de rijder en motorbouwer in Rouveen, een nieuw produktiemodel ging maken van de Gebben Kreidler. Het oude model voldeed prima, met deze crossmachine werden zo'n vijf rijders kampioen in de periode '66-'72! Nu we de nieuwe machine op de tentoonstelling in Brussel konden zien werd duidelijk waarom. Het kon nog beter.
Bijna alle facetten van de machine zijn opnieuw bekeken en verfijnd. André Gebben heeft een nieuw frame ontworpen dat vier maanden lang werd beproefd voordat het volledig naar zijn zin was. Er werd gebruik gemaakt van een enkele bovenste framebuis van bijzonder grote diameter.
ROB PHILIPS
(1973?)
ANDRÉ GEBBEN VAN JAAR TOT JAAR |
„Als ik terug denk aan die machine, dat was wat. Iedereen wilde hem kopen en daarom maakten we er in 1969 een stuk of dertig. De machine omvatte een eigen frame plus achtervork, voetsteunen en uitlaat. De tankmallen ontwierpen we zelf, maar het maken van de tanks werd uitbesteed. Het tunen van de cilinders deden we uiteraard zelf." En na een korte pauze: ,,De framebouw kostte ons veel tijd, omdat we er niet in gespecialiseerd waren, in de winter van 1969/ '70 kwamen er weer zoveel aanvragen, dat er besloten werd om een serie van 50 stuks op te zetten. Die waren snel uitverkocht en er volgde een tweede serie van vijftig, ja zelfs een derde."
André reed de machine zelf naar een dubbelkampioenschap (50 cc gras en motocross) en elke verbetering werd teruggevonden in de nieuwe serie. Zonder essentiële verandering was de machine in 1971 weer goed voor een „dubbel".
Voor 1972 werd veel vermogen gewonnen door de constructie van een expansie-uitlaat (eerder een gedempte expansie-uitlaat). Het motorkarakter werd makkelijker te hanteren, ook voor een nieuwe, beginnende rijder, hetgeen niet alleen door de nieuwe uitlaat maar ook door een veranderd poortensysteem bereikt werd.
André werd opnieuw 50 cc grasbaankampioen, ook in de 125 cc (op Batavus). Bijna had hij ook de crosstitel te pakken, maar kort voor de laatste kampioenswedstrijd brak hij een been.
Dat zou andermaal een grote verandering brengen. Ondanks dat de oude Gebben-Kreidler een winnende machine was, besloot men een nieuw frame te construeren. De rijders hadden zoveel vertrouwen in het product van Gebben, dat de eerste serie al verkocht was voordat iemand de machine ook maar had gezien. De presentatie op de RAI lokte zelfs een Deense en Zweedse importeur naar het merk.
André kwam zelf niet meer in de 50 cc motocross op de deelnemerslijsten voor, omdat de KNMV een leeftijdsgrens van 21 jaar aan deze klasse had verbonden. Daarom kwam er het afgelopen jaar een Gebben-Kreidler team: broer Hans Gebben, hoofdzakelijk voor het werk op het gras, met Joop Staman, die ook motocross reed met de teamgenoten Henk Poorte en Tonnie van de Sligte. Beide laatsten werden tweede en derde in het Nederlands kampioenschap 50 cc motocross.
TECHNISCHE GEGEVENS |
Van de Sligte won tevens nog een wedstrijd in Denemarken op invitatie van de importeur.
André zelf won in zijn 50 cc-jaren vele wedstrijden in België en Luxemburg. Bovendien reed hij een betrouwbaarheidsrit in de DDR. In Zschopau veroverde hij meteen een gouden medaille.
Wie in Isny goed zou rijden, mocht mee naar de zesdaagse op Man; André was één van de twee uitrijders van zeventien starters in zijn klasse maar was zo moe, dat hij besloot af te zien van de zesdaagse.
Sprinten om het wereldrecord deed André in Elvington. Hij had op een 125 cc Batavus officieus het wereldrecord gebroken, maar in de officiële poging mislukte de zaak. Onder slechte weersomstandigheden reed hij vijftiende boven het wereldrecord, maar in de uitloop van de eerste poging sloeg de drijfstang door het carter. De tweede poging moest binnen 1 uur daarna plaatsvinden; met een reserveblok bleef hij nog viertiende boven het record.
Met een crossblok in een wegracemachine reed André mee in de wegraces te Oldebroek.
In Kollum won hij de eerste serie, om in de finale op kop liggend uit te vallen door een kapotte koppakking.
Allemaal eendagsvliegen in andere takken van motorsport; dat is het niet in grasbaan en motocross, want André heeft op 25-jarige leeftijd definitief de stap naar de 125 cc gemaakt.
Artikel uit tijdschrift Motorsport, mei 1973
Zelden zagen wij een 50 cc speciaal crosser, zo zeldzaam mooi afgewerkt en met tal van uit eigen produktie afkomstige speciale onderdelen, als het 1973 model van de welbekende Gebben-Kreidler. Het is dan ook, daar in het Overijsselse Rouveen, een compleet produktieprogramma geworden, met uitgebreide voorraden speciale onderdelen en naast een grote cliëntele op de binnenlandse cross- en grasbanen ook een bloeiende export. Niemand minder dan Torsten Hallman was eens zo verrukt van een speciaal Gebben-onderdeeltje, dat hij er meteen maar 10.000 (ja vier nullen) voor Zweden bestelde... |
In de gloriedagen van de scooter, zo herinneren wij ons, had je voor 10 pk toch wel iets van 200 cc nodig. Nu wordt ditzelfde vermogen en zelfs tot 10,5 pk door André Gebben opgegeven voor zijn 50 cc Kreidler blokken. |
|
|
Voor zo'n 50 cc moet alles zo licht mogelijk zijn. Daarom 1,5 mm pijp, maar in jarenlange eigen cross-ervaring zijn de bedreigde punten voor die frames voldoende bekend, zodat daar de juiste versterkingen zitten. 'Niettemin', zo zegt André, 'worden alle veranderingen aan onze frames eerst uitgeprobeerd door er een tot 80 cc vergroot Kreidlerblok onder te hangen, waarmee we ook wel deelnemen aan 125 cc wedstrijden. Op die manier komen eventuele tekortkomingen of zwakke punten er heel snel uit en kunnen we er van verzekerd zijn, dat de produktiemodellen in de 50 cc klasse geen problemen geven. TEAM Nu hij zelf niet meer actief rijdt, heeft André gezorgd voor een zo sterk mogelijk team op zijn machines. Voor grasbaan en cross zijn dat Joop Staman. Henk Poorte en Tonny Sligte, terwijl zijn broer Hans Gebben de grasbaansector voor zijn rekening neemt. Uiteraard zijn dit dan tevens de machines waarop de research voor de komende jaren wordt bedreven. Ze zullen nóg meer dan die 10,5 pk geven. |
Maar de Gebben-Kreidler zoals die in Rouveen 'over de toonbank' te koop is in complete crosstrim, mag reeds met dit getal een ereplaats innemen onder alles wat deze markt biedt. Hij kost dan f. 2995,— 'Bepaald niet de goedkoopste', lacht vader Gebben, maar dan wijst hij ons achtereenvolgens op een groot aantal punten die deze machientjes ook zo 'outstanding' maken. 'Overigens', zo voegt hij er aan toe, 'hebben we het frame dit jaar gewijzigd om het moeilijker te maken het te imiteren. In het verleden is het voorgekomen dat een of andere renner bij ons een frame kocht, het vlijtig nabouwde en dan aan zijn vriendjes voor een 'echte Gebben' verkocht.
MOTORBLOK We mogen de cilinder van het 10 pk model aan alle kanten bekijken en fotograferen. Er zitten vier overstroompoorten in. Een nieuw detail is de flexibele slang waarmee de Dell'Orto UB 24 S carburateur aan de cilinder wordt bevestigd. Dit om te voorkomen dat eventuele motortrillingen de brandstoftoevoer zouden beinvloeden. Eveneens opvallend is de instel-mogelijkheid voor de expansieuitlaat, waarmee de ervaren rijder zijn machine kan aanpassen aan zijn eigen gewicht en de condities van het circuit. Door het achterdeel van de uitlaat ten opzichte van de uitlaatbocht te verschuiven (hiertoe biedt de bevestiging aan het frame mogelijkheden), kan naar believen de trekkracht naar een wat hoger of lager toerental worden verlegd. |
SCHAKELVEER
Een eigen ontwikkeling is ook het lichtere schakelveertje. Voor dit crosswerk wordt het schakelpookje wat ingekort. Maar dat heeft tot gevolg dat het schakelen soms wat zwaar gaat. De deze dagen geïntroduceerde nieuwe veertjes zijn hierop weer het antwoord.
Momenteel past men bij Gebben nog Motoplat transistorontsteking toe maar waarschijnlijk wordt dat in de toekomst Bosch, zoals men ook doende is voor de voorvorken over te stappen van Ceriani op Marzocchi, welke laatste fabriek op verzoek van Gebben een speciale uitvoering maakt. Daarnaast blijft Ceriani natuurlijk op verzoek leverbaar.
BALHOOFD
Bijzonderheid van het Gebben frame is een uitgedraaide balhoofdsbuis voor een optimale passing. Voor dit crosswerk wordt ook bijzondere waarde gehecht aan een balhoofdsas van flinke lengte. Die moest zelf worden gemaakt. In het verleden brak die as toch nog wel eens, uiteraard op de plaats waar de draad ophield. Daarop is nu een balhoofdmoer gevonden die behalve het draadeind ook nog een deel van de as zelf omvat. Niet alleen sterker. maar ook nóg veiliger, want zelfs al zou de as breken, dan nog blijven de platen op hun plaats. De achtervork is gelagerd in silent blocks. Spatborden en luchtfilterhuis (met Fram ringfilter) zijn van ongewapend plastic van een Nederlandse toeleverancier. Ook de 6 liter polyestertank is een Nederlands produkt.
LOSSE FLENS Probleem op die steeds sterker wordende kleine machines zijn de spaakgaten in de velgen. In de in de handel verkrijgbare velgen scheuren ze uit, onder het grotere motorgeweld. Gebben legde zijn idee van een extra, losse flens voor aan de Italiaanse specialist Grimeca en die maakt ze thans. Op de Gebben-Kreidlers vinden we ze voor en achter in de wielen die samengesteld zijn met Borrani-lichtmetalen velgen, waaromheen Continental banden achter 3,00 x 18" en vóór 2,75 x 21". |
Ook op een 50 cc crosser krijgen de wielen het zwaar te verduren. Dit zijn die van de Gebben-Kreidler, met speciaal versterkte flensen op de naven |
ZELFTAPPERS |
gebben type 1 .37191.
gebben type 1 .48.
gebben type 1 .10086
gebben type 2 .20205
gebben type 2 .20231.
gebben type 2 .20238.
gebben type 2 .20256.
gebben type 77 en jonger .30009.waarschijnlijk één van de eerste
gebben type 77 en jonger .30032.
gebben type 77 en jonger .30110.
gebben type 77 en jonger .30142.
gebben type 77 en jonger 102000011
gebben type 77 en jonger 102000025
gebben type 77 en jonger 102000046
gebben type 77 en jonger 102000069
gebben type 77 en jonger 102000145
gebben type 77 en jonger 102000157
gebben type 77 en jonger 102000162
gebben type 77 en jonger 102000249
gebben type 77 en jonger 102000250